انواع توهین و افترا و تفاوت آن‌ها در چیست؟

سوال:

انواع توهین و افترا و تفاوت آن‌ها در چیست؟

پاسخ:

توهین ساده

این جرم در ماده ۶۰۸ قانون تعزیرات، مصوب سال ۱۳۷۵، پیش بینی شده است که مقرر می دارد، “توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا (۷۴) ضربه و یا پنجاه هزار‌ تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.”

این جرم در ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی، مصوب سال ۱۳۹۲، به عنوان یک جرم قابل گذشت شناخته شده است، که طبق تبصره ۱ ماده ۱۰۰ قانون مجازات اسلامی، شروع و ادامه تعقیب و رسیدگی و اجرای مجازات، منوط به شکایت شاکی و عدم گذشت وی است.

نکته مهم ۱: وجود مخاطب معین در جرم توهین شرط است و توهین به خود و یا توهین به یک گروه کلی بدون تعیین مصادیق، جرم محسوب نمی شود.

البته این بدین معنا نیست که مخاطب توهین لزوما باید فرد واحدی باشد، بلکه اگر تعداد افراد گروه کم و قابل تشخیص باشند، بگونه ای که بتوان توهین را متوجه تک تک آنها دانست، توهین کیفری محقق می شود.

نکته مهم ۲: باتوجه به استفاده مقنن از واژه افراد، در ماده ۶۰۸ ، توهین به اشخاص حقوقی مشمول ماده نمی شود.

بنابراین، نمی توان کسی را به توهین علیه دولت یا یک اداره دولتی، یک شرکت خصوصی، شهرداری، نیروهای مسلح، قوه قضائیه، سازمان نظام وظیفه و نظایر آنها محکوم کرد.

نکته مهم ۳: به نظر می رسد که واژه افراد، در ماده ۶۰۸ به انسانهای زنده اشاره دارد، و در نتیجه، توهین به مردگان تنها در صورتی می تواند مشمول ماده مذکور قرار گیرد که عرفا توهین به بازماندگان تلقی شود، و در واقع آنان بزه دیده محسوب شوند.

توهین مشدد به اعتبار مقام مخاطب

گاه مقنن توهین را به اعتبار شخصیت و مقام طرف اهانت تشدید کرده و مجازات بیشتری را برای آن مقرر کرده است.

اهم این توهین ها عبارتند از:

  1. توهین به رهبری قبلی و فعل
  2. توهین به سایر کارکنان و مقامات دولتی ایران
  3. توهین به مقامات سیاسی خارجی
  4. توهین به صاحبان حرفه ها و مشاغل خاص
  5. توهین مشدد به اعتبار جنسیت یا سن طرف توهین
  6. توهین مشدد به اعتبار قداست طرف توهین
  7. توهین مشدد به اعتبار نحوه ارتکاب
  8. توهین مشدد به اعتبار وسیله ارتکاب
  9. توهین مشدد به اعتبار ماهیت انتساب

نکته: در توهین مشدد به اعتبار ماهیت انتساب ممکن است گفتار و رفتار توهین آمیز کسی نسبت به دیگری به گونه ای باشد که به جای آن که صرفا موجب تخفیف شخصیت و تحقیر او شود، ارتکاب عمل مجرمانه ای را صراحتا به وی نسبت دهد.

این نوع گفتار و رفتار موجب تشدید مجازات مرتکب در مقایسه با توهین ساده خواهد شد، که ذیلا به بررسی اهم مصادیق آن می پردازیم.

  • الف) افترا:

افترا به معنی بهتان، تهمت زدن و به دروغ کارهای ناروا را به کسی نسبت دادن می باشد.

ریشه لغوی این واژه فری و فریه است که به باب افتعال رفته است.

این جرم بسیار قدیمی است، به طوری که مطابق ماده ۱ مجمع القوانین حمورابی، کسی که شخص دیگری را به قتل متهم می ساخت و نمی توانست آن اتهام را ثابت کند باید کشته می شد.

براین اساس، جرم افترا در ماده ۶۹۷ قانون تعزیرات، به این شرح مورد پیش بینی قانون گذار قرار گرفته است، هرکس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جراید یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را صریحا نسبت دهد یا آنها را منتشر نماید که مطابق قانون آن امر جرم محسوب می شود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید، جز در مواردی که موجب حد است، به یک ماه تا یک سال جبس و تا ۷۴ ضربه شلاق یا یکی از آنها حسب مورد محکوم خواهد شد.

با توجه به ماده ۶۹۷، برای تحقق جرم افترا وجود سه شرط ضروری است:

  1. انتساب جرم به دیگری
  2. صراحت انتساب
  3. ناتوانی مفتری از اثبات صحت اسناد

افترای عملی

گاه ممکن است کسی، به جای آن که سخن افتراآمیزی علیه دیگری بر زبان آورده یا مطلب افتراآمیزی را علیه وی منتشر نماید، با گذاشتن ادوات و اشیای اتهام آور نزد وی او را در مظان اتهام قرار دهد.

تاثیر منفی این کار بر آبرو و حیثیت قربانی بیش از افترای ساده است، و بنابراین، مجازات سنگین تری نیز برای آن پیش بینی شده است.

به موجب ماده ۶۹۹ قانون تعزیرات:

“هرکس عالما عامدا به قصد متهم نمودن دیگری آلات و ادوات جرم یا اشیایی را که یافت شدن آن در تصرف یک نفر موجب اتهام او می گردد، بدون اطلاع آن شخص، در منزل یا محل کسب یا جیب یا اشیایی که متعلق به اوست بگذارد یا مخفی کند یا به نحوی متعلق به او قلمداد نماید و در اثر این عمل شخص مزبور تعقیب گردد، پس از صدور قرار منع تعقیب و یا اعلام برائت قطعی آن شخص ، مرتکب به حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می شود”.

با توجه به این ماده ، افترای عملی یک جرم مقید است و بنا به تصریح ماده ۶۹۹، باید طرف مورد افترا در نتیجه اقدامات مرتکب، تحت تعقیب کیفری قرار گرفته و تعقیب وی منتهی به صدور قرار منع تعقیب یا رای برائت قطعی شود.

تنها پس از حصول این نتیجه می توان به تعقیب شخص مفتری پرداخت.

با این اوصاف تفاوت توهین با افترا آن است که افترا نسبت‌ دادن‌ صریح‌ عمل‌ مجرمانه‌ به‌ غیر و متضمن اسناد و اخبار است اما در توهین، مرتکب قصد انشا و هتک‌ حرمت‌ دارد.

پس‌ اگر شخص‌ به‌ قصد انشا و هتک‌ حرمت‌ مثلا به‌ کسی‌ بگوید: «دزد»، مفتری‌ محسوب‌ نمی‌شود؛ زیرا منظور اسناددهنده‌ توهین‌ و تحقیر طرف‌ اسناد بوده‌ است‌، نه‌ اینکه‌ در واقع‌ او را به‌ ارتکاب‌ عمل‌ دزدی‌ متهم‌ کند؛ همچنین‌ است‌ دادن‌ نسبت‌های‌ کلی‌ و غیرصریح‌ مانند جانی‌، یا فاسق‌ که‌ فاقد صراحت‌ کافی‌ است‌ و به‌ نوع‌ جرم‌ منتسب‌ اشاره‌ ندارد. الته این‌ اعمال‌ ممکن‌ است‌ از مصادیق‌ توهین‌ محسوب‌ شوند.

نکته دیگر، ضرورت جرم‌ بودن‌ عمل‌ انتسابی‌ برای تحقق افتراست.

در واقع، برای تحقق افترا، عمل‌ اسناد داده‌شده‌ باید فعل یا ترک‌ فعلی‌ باشد که‌ در زمان‌ اسناد در قانون‌ ممنوع بوده و برای‌ آن‌ مجازات‌ تعیین‌ شده‌ باشد، حال آنکه در توهین این گونه نیست.

تهیه شده در سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
به قلم : دکتر حشمدار

پاسخ سوالات شما https://129i.ir/?cat=1

مشاوره رایگان قضایی
هموطنان می توانند سوالات خود را
از ساعت 8 صبح تا 2 بعد از ظهر با شماره 129 تماس حاصل فرمایند.
.
و از ساعت 2 بعدازظهر تا 6 بعدازظهر با شماره 09121900500 تماس تلفنی حاصل فرمایند.
.
همچنین هموطنان می توانند از طریق برنامه واتس آپ در طول 24 ساعت شبانه روز سوالات خود را نیز ارسال نمایند و پاسخ دریافت نمایند و همچنین مشاوران قضایی آماده تنظیم دادخواست و لایحه نیز می باشند.

همچنین به اطلاع می رساند
کل فرم های قضایی با متن لازم در لینک ذیل موجود است
https://iran5050.com/?cat=138
که شما می توانید رایگان دانلود کنید و در دادگاه استفاده نمایید
تنها کافیست که فرم مورد نظر خود را جستجو نمایید

در مورد دیه اعضای مختلف بدن بطور کامل و بصورت تشریحی در لینک ذیل موجود می باشد.
https://iran5050.com/?p=5877
کلیه اطلاعات لازم در مورد دیه بصورت جزء به جزء توضیح داده شده است.

در مورد طلاق لینک ذیل را مطالعه فرمایید
https://iran5050.com/?s=طلاق
در مورد عدم تمکین لینک ذیل را مطالعه فرمایید
https://iran5050.com/?s=عدم+تمکین
در مورد ضرب و جرح لینک ذیل را مطالعه فرمایید
https://iran5050.com/?s=ضرب+و+جرح
در مورد مهریه لینک ذیل را مطالعه فرمایید
https://iran5050.com/?s=مهریه
در مورد نفقه لینک ذیل را مطالعه فرمایید
https://iran5050.com/?s=در+مورد+نفقه
در مورد تصادف لینک ذیل را مطالعه فرمایید
https://iran5050.com/?s=تصادف
در مورد دعاوی ملکی لینک ذیل را مطالعه فرمایید
https://iran5050.com/?s=ملک
در مورد چک لینک ذیل را مطالعه نمایید
https://iran5050.com/?s=چک
و در مورد سامانه ثنا لینک ذیل را مطالعه فرمایید
سامانه ثنا روند پرونده شما را اعلام می نماید و شما می توانید از شکایت و موضوع شکایت و دستور قاضی مطلع شوید
https://iran5050.com/?s=سامانه+ثنا
در مورد دریافت خدمات قضایی از تلفن همراه لینک ذیل را مطالعه فرمایید
مانند فراموشی رمز ورود و غیره
https://iran5050.com/?p=857
در مورد شکایت از قضات لینک ذیل را مطالعه فرمایید
https://iran5050.com/?p=2625

لازم بذکر است
در بسیاری موارد شهروندان با توجه به پرداخت هزینه بالای وکلاء ، متاسفانه هیچ نتیجه ای بدست نیاورده اند
لذا این سامانه در جهت رفاه شهروندان ایرانی داخل و خارج کشور و کاهش هزینه های قضایی در صورت نیاز به لایحه ، دادخواست ، شکایت، دفاعیه ، مطالعه پرونده ،تجدید نظرخواهی و اعاده دادرسی ، درخواست خود با را به همرا مدارک ارسال نمایید تا کارشناسان مجرب و دانشگاهی ، درخواست شما را بررسی کرده و مدارک لازم را تنظیم و برای شما ارسال نمایند.
همچنین مستقیما می توانید از کانال تلگرامی ذیل کلیه اطلاعات لازم را بدست آورید.
iran5050com@
@iran5050com
https://chat.whatsapp.com/LXJ0EtK4nSV3I7cC0192nV
از صبر و شکیبایی شما متشکریم

Loading

انتشار توسط 8 تم
با کلیک روی عکس،  سوال خود را یطور خودکار درواتساپ طرح نمایید وپاسخ رایگان دریافت نمایید