1. در قانون مجازات اسلامی، مجازات قصاص در کدام مورد قابل اجرا نیست؟
الف) قتل عمد توسط همسر نسبت به همسر
ب) قتل عمد توسط فرزند نسبت به پدر
ج) قتل عمد توسط پدر نسبت به فرزند ✅
د) قتل عمد توسط شخص غریبه
پاسخ تحلیلی: طبق ماده 301 قانون مجازات اسلامی، پدر یا جد پدری در صورت قتل فرزند، قصاص نمیشود و فقط دیه پرداخت میکند.
2. در جرایم تعزیری درجه ۷، حداکثر میزان حبس چقدر است؟
الف) تا ۶ ماه
ب) تا ۹۱ روز
ج) بیش از ۲ سال
د) بین ۹۱ روز تا ۲ سال ✅
پاسخ تحلیلی: مطابق ماده 19 قانون مجازات اسلامی، جرایم درجه ۷ شامل حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال هستند.
3. در کدام مورد دیه به نصف کاهش مییابد؟
الف) قتل زن توسط زن
ب) قتل مرد توسط زن
ج) قتل کودک توسط مادر
د) قتل زن توسط مرد ✅
پاسخ تحلیلی: طبق ماده 550 قانون مجازات اسلامی، دیه زن نصف دیه مرد است مگر در موارد خاص که تفاوت جبران میشود.
4. در جرایم حدی، کدام مورد از شرایط سقوط حد است؟
الف) رضایت شاکی
ب) گذشت زمان
ج) توبه قبل از اثبات جرم ✅
د) توبه بعد از اثبات جرم
پاسخ تحلیلی: در برخی حدود مانند قذف، توبه قبل از اثبات جرم موجب سقوط حد میشود.
5. در قانون مجازات اسلامی، کدام مورد از عوامل تشدید مجازات نیست؟
الف) تعدد جرم
ب) رضایت بزهدیده ✅
ج) سابقه کیفری
د) نحوه ارتکاب جرم
پاسخ تحلیلی: رضایت بزهدیده میتواند موجب تخفیف مجازات شود، نه تشدید آن.
6. در کدام مورد، حد قذف اجرا نمیشود؟
الف) قذف زن مسلمان
ب) قذف مرد مسلمان
ج) قذف فرد غیرمسلمان ✅
د) قذف فرد بالغ
پاسخ تحلیلی: حد قذف فقط در مورد مسلمان، بالغ، عاقل و پاکدامن اجرا میشود.
7. دیه شکستگی استخوان ساق پا چقدر است؟
الف) یکسوم دیه کامل ✅
ب) نصف دیه کامل
ج) یکپنجم دیه کامل
د) دو سوم دیه کامل
پاسخ تحلیلی: طبق جدول دیات، شکستگی استخوان ساق پا معادل یکسوم دیه کامل است.
8. در کدام مورد، مجازات تعزیری قابل تعلیق نیست؟
الف) جرم عمدی با مجازات بیش از ۲ سال حبس ✅
ب) جرم غیرعمدی
ج) جرم با رضایت شاکی
د) جرم با سابقه کیفری
پاسخ تحلیلی: طبق ماده 46، جرایم عمدی با مجازات بیش از دو سال حبس قابل تعلیق نیستند.
9. در کدام مورد، قصاص عضو اجرا نمیشود؟
الف) قطع انگشت دست
ب) قطع گوش
ج) قطع بینی
د) قطع عضو ناقصالخلقه ✅
پاسخ تحلیلی: اگر عضو مجنیعلیه ناقصالخلقه باشد و مشابه آن در جانی وجود نداشته باشد، قصاص عضو اجرا نمیشود.
10. در کدام مورد، دیه به نرخ روز پرداخت میشود؟
الف) دیه قتل عمد
ب) دیه قتل غیرعمد ✅
ج) دیه در حدود
د) دیه در تعزیرات
پاسخ تحلیلی: طبق ماده 449، دیه باید به نرخ روز پرداخت شود، بهویژه در قتل غیرعمد.
11. در کدام مورد، حد سرقت اجرا نمیشود؟
الف) سرقت در روز
ب) سرقت از مال عمومی
ج) سرقت در زمان قحطی
د) سرقت از مال پدر توسط فرزند ✅
پاسخ تحلیلی: طبق ماده 268 قانون مجازات اسلامی، اگر فرزند از مال پدر سرقت کند، حد اجرا نمیشود و فقط تعزیر دارد.
12. در جرایم تعزیری، کدام مورد موجب تخفیف مجازات است؟
الف) تعدد جرم
ب) رضایت شاکی ✅
ج) سابقه کیفری
د) نحوه ارتکاب جرم با خشونت
پاسخ تحلیلی: رضایت شاکی از موجبات تخفیف مجازات در جرایم تعزیری است.
13. در کدام مورد، دیه به ارث نمیرسد؟
الف) دیه قتل عمد
ب) دیه قتل غیرعمد
ج) دیه جنایت بر عضو
د) دیه جنایت بر جنین ✅
پاسخ تحلیلی: دیه جنایت بر جنین در صورتی که جنین زنده نباشد، به ورثه نمیرسد بلکه به مادر یا پدر پرداخت میشود.
14. در کدام مورد، حد شرب خمر اجرا نمیشود؟
الف) مصرف مشروبات الکلی در خلوت
ب) مصرف مشروبات الکلی در ملأ عام
ج) مصرف مشروبات الکلی توسط غیرمسلمان ✅
د) مصرف مشروبات الکلی توسط مسلمان
پاسخ تحلیلی: حد شرب خمر فقط برای مسلمانان اجرا میشود.
15. در کدام مورد، قصاص نفس اجرا نمیشود؟
الف) قتل عمد با سلاح سرد
ب) قتل عمد با انگیزه شخصی
ج) قتل عمد توسط ولی دم مقتول ✅
د) قتل عمد در دعوا
پاسخ تحلیلی: اگر ولی دم مقتول، قاتل را بکشد، قصاص اجرا نمیشود چون حق قصاص داشته است (در صورت رعایت شرایط قانونی).
16. در کدام مورد، دیه کامل پرداخت میشود؟
الف) قطع یک انگشت
ب)نابینا کردن یک چشم برای فردی که تنها یک چشم دارد✅
ج) شکستن یک دندان
د) بریدن یک گوش
پاسخ تحلیلی: نابینا کردن یک چشم معادل نصف دیه کامل است، اما اگر هر دو چشم نابینا شوند، دیه کامل پرداخت میشود.
17. در کدام مورد، حد زنا اجرا نمیشود؟
الف) زنا با رضایت طرفین
ب) زنا با اکراه
ج) زنا با شبهه ✅
د) زنا در ملأ عام
پاسخ تحلیلی: زنا با شبهه موجب حد نیست و فقط دیه یا تعزیر دارد.
18. در کدام مورد، مجازات تعزیری قابل تبدیل به جزای نقدی نیست؟
الف) جرم با مجازات کمتر از ۶ ماه
ب) جرم با مجازات بیش از ۲ سال ✅
ج) جرم با رضایت شاکی
د) جرم بدون سابقه کیفری
پاسخ تحلیلی: مجازاتهای تعزیری با بیش از دو سال حبس قابل تبدیل به جزای نقدی نیستند.
19. در کدام مورد، دیه زن و مرد برابر است؟
الف) قطع انگشت
ب) شکستن دندان
ج) جراحت سطحی
د) دیه قتل در تصادف رانندگی ✅
پاسخ تحلیلی: در تصادفات رانندگی، بیمه موظف است دیه کامل را پرداخت کند، بدون تفاوت جنسیتی.
20. در کدام مورد، حد قذف اجرا میشود؟
الف) قذف کودک
ب) قذف فرد غیرمسلمان
ج) قذف زن مسلمان ✅
د) قذف فرد دیوانه
پاسخ تحلیلی: حد قذف فقط در مورد مسلمان، بالغ، عاقل و پاکدامن اجرا میشود.
سامانه مشاوره رایگان قضایی جمهوری اسلامی ایران حجت الاسلام و المسلمین دکتر حشمدار