مال بدون مالک: آن دسته از اموالی را می گویند که مالک خاص ندارد. که خود به سه دسته تقسیم می شود:
1-مشتراک عمومی 2- مباحات 3- مجهول المالک
1-مشتراک عمومی: آن اموالی را می گویند که مالک خاص ندارند اما دولت به عنوان مدیر آن اموال آنها را اداره می کنند.
2- مباحات: آن اموالی را می گویند که مالک خاص ندارند و هر کس که آنها را تصرف کند و قصد تملیک داشته باشد می تواند مالک آنها بشود.(اراضی موات)
3- مجهول المالک: آن مالی را می گویند که در عالم ثبوت مالک دارد اما در عالم اثبات قادر به شناسایی مالک نیستیم.
انواع مجهول المالک به حکم قانون متعلق به فقرا می باشد
مالکیت تبعی:
قاعده این است هر کس مالک زمین باشد مالک محصول آن نیز هم هست مالک درخت روی آن هم هست مالک هر چه از آن بروید هست مالک هر چه در آن کشف شود هست. مگر اینکه در قانون استثنا شده باشد.
مثل: آثار باستانی مدفون شده در زمین. اما آنچه از این قاعده استثنا شده است این است که چنانچه زمین از آن یکی و بذر از آن دیگری باشد محصول از آن مالک بذر است حال تصور کنید که این بذر چگونه ممکن است از آن دیگری بوده و در زمین شخص دیگری بروید.؟
پاسخ این است چهار حالت برای این امر متصور خواهد بود:
1-مالک زمین بذر دیگری را غضب کرده و در زمین خود بکارد در این حالت محصول از آن مالک بذر است.
2- مالک بذر زمین را غضب کرده باشد و بذر خود را در آن کاشته باشد باز هم محصول از آن مالک بذر خواهد بود.
3- کسی هم زمین و هم بذر دو نفر دیگر را غضب کرده باشد باز هم محصول از آن مالک بذر است.
4- عوامل طبیعی یعنی هر چیزی غیر از انسان بذر را در زمین دیگری ریخته باشد باز هم محصول از آن مالک بذر است در هر چهار حالت مالک بذر مالک محصول است و صاحب زمین مستحق اجرت زمین خواهد بود اما به غیر از این چهار حالت در تمام موارد دیگر هر آنچه در زمین بروید و هر آنچه از زمین به دست آید از آن مالک زمین است.
مالکیت تبعی در حیوان:
در مورد حیوان دو حالت بیشتر نداریم:
1-حیوان نر از آن یکی و حیوان ماده از آن دیگری(این عمل چه با رضایت مالکان باشد چه بدون رضایت مالکان) بچه از آن مالک مادر است. ماده ی 34 قانون مدنی
2- حیوانی داریم که حامله است مالک حیوان او را می فروشد خریدار مادر مالک بچه نمی شود. مگر به طور جداگانه فروخته شود. ماده ی 358 قانون مدنی
فقیه محقق، حجتالاسلام دکتر حشمدار (دام ظلّه)
سامانه پژوهشی فقهی و حقوقی
به آگاهی میرسد که شهروندان ایرانی داخل و خارج از کشور ـ اعم از عموم مردم، اندیشمندان، قضات، و وکلای گرامی ـ میتوانند پرسشهای فقهی و حقوقی خود را هر روز ساعت ۷ تا ۸ صبح بهصورت مستقیم و رایگان با حضرت استاد در میان گذارند.
شماره تماس مستقیم: ۰۹۱۲۱۹۰۰۵۰۰
حضرت استاد، به لطف الهی، آماده پاسخگویی به پرسشهای شما به چهار زبان فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسوی میباشند.
مال بدون مالک: آن دسته از اموالی را می گویند که مالک خاص ندارد. که خود به سه دسته تقسیم می شود:
1-مشتراک عمومی 2- مباحات 3- مجهول المالک
1-مشتراک عمومی: آن اموالی را می گویند که مالک خاص ندارند اما دولت به عنوان مدیر آن اموال آنها را اداره می کنند.
2- مباحات: آن اموالی را می گویند که مالک خاص ندارند و هر کس که آنها را تصرف کند و قصد تملیک داشته باشد می تواند مالک آنها بشود.(اراضی موات)
3- مجهول المالک: آن مالی را می گویند که در عالم ثبوت مالک دارد اما در عالم اثبات قادر به شناسایی مالک نیستیم.
انواع مجهول المالک به حکم قانون متعلق به فقرا می باشد
مالکیت تبعی:
قاعده این است هر کس مالک زمین باشد مالک محصول آن نیز هم هست مالک درخت روی آن هم هست مالک هر چه از آن بروید هست مالک هر چه در آن کشف شود هست. مگر اینکه در قانون استثنا شده باشد.
مثل: آثار باستانی مدفون شده در زمین. اما آنچه از این قاعده استثنا شده است این است که چنانچه زمین از آن یکی و بذر از آن دیگری باشد محصول از آن مالک بذر است حال تصور کنید که این بذر چگونه ممکن است از آن دیگری بوده و در زمین شخص دیگری بروید.؟
پاسخ این است چهار حالت برای این امر متصور خواهد بود:
1-مالک زمین بذر دیگری را غضب کرده و در زمین خود بکارد در این حالت محصول از آن مالک بذر است.
2- مالک بذر زمین را غضب کرده باشد و بذر خود را در آن کاشته باشد باز هم محصول از آن مالک بذر خواهد بود.
3- کسی هم زمین و هم بذر دو نفر دیگر را غضب کرده باشد باز هم محصول از آن مالک بذر است.
4- عوامل طبیعی یعنی هر چیزی غیر از انسان بذر را در زمین دیگری ریخته باشد باز هم محصول از آن مالک بذر است در هر چهار حالت مالک بذر مالک محصول است و صاحب زمین مستحق اجرت زمین خواهد بود اما به غیر از این چهار حالت در تمام موارد دیگر هر آنچه در زمین بروید و هر آنچه از زمین به دست آید از آن مالک زمین است.
مالکیت تبعی در حیوان:
در مورد حیوان دو حالت بیشتر نداریم:
1-حیوان نر از آن یکی و حیوان ماده از آن دیگری(این عمل چه با رضایت مالکان باشد چه بدون رضایت مالکان) بچه از آن مالک مادر است. ماده ی 34 قانون مدنی
2- حیوانی داریم که حامله است مالک حیوان او را می فروشد خریدار مادر مالک بچه نمی شود. مگر به طور جداگانه فروخته شود. ماده ی 358 قانون مدنی
فقیه محقق، حجتالاسلام دکتر حشمدار (دام ظلّه)
سامانه پژوهشی فقهی و حقوقی
به آگاهی میرسد که شهروندان ایرانی داخل و خارج از کشور ـ اعم از عموم مردم، اندیشمندان، قضات، و وکلای گرامی ـ میتوانند پرسشهای فقهی و حقوقی خود را هر روز ساعت ۷ تا ۸ صبح بهصورت مستقیم و رایگان با حضرت استاد در میان گذارند.
شماره تماس مستقیم: ۰۹۱۲۱۹۰۰۵۰۰
حضرت استاد، به لطف الهی، آماده پاسخگویی به پرسشهای شما به چهار زبان فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسوی میباشند.
سامانه مشاوره رایگان قضایی جمهوری اسلامی ایران حجت الاسلام و المسلمین دکتر حشمدار