هرگاه برای پرداخت مهریه، زمان و اجل معین نشده باشد، مهریه عندالمطالبه است. در این صورت به محض عقد، زن مالک مهر است و هر زمان که بخواهد میتواند مهریهی خود را مطالبه کند.
اما در مهریه عندالاستطاعه، زمان پرداخت مهریه، زمانی است که زوج، توانایی و استطاعت پرداخت را داشته باشد، پس پرداخت آن منوط به استطاعت، زوج است.
البته زوجین میتوانند به صورت موجل نیز مهریه را تعیین کنند که در این صورت پرداخت مهریه در زمان مقرر مورد توافق بایستی باشد و قبل از آن زوج حق مطالبه ندارد.
مهريه عندالاستطاعه به صورت شرط در ضمن عقد نکاح می آید و شرط خوبي در سندهاي ازدواج نيست. زیرا مهريه در صورت عندالمطالبه بودن براي زن حق حبس ايجاد مي کند بدين معنا که زن در صورت عدم پرداخت مهريه از سوي مرد، مي تواند حکم حبس براي همسرش بگيرد. اما در صورتي که مهريه عندالاستطاعه باشد راهي براي زن به منظور گرفتن حق خود از مرد باقي نمي ماند.
از اشکالات ديگر مهريه عندالاستطاعه لازم الاجرا نبودن آن است زيرا در 
صورت عدم پرداخت مهريه از سوي مرد، زن بايد استطاعت مالي مرد را ثابت کند، 
در غير اين صورت نمي تواند مهريه خود را دريافت کند. اما در صورتي که زن 
مهريه عندالمطالبه را در سند ازدواج انتخاب کرده باشد، به راحتي مي تواند 
حق خود را از مرد طلب کند.
از ديگر اشکالات مهريه عندالاستطاعه مجهول بودن زمان مدت قرارداد است و 
زماني که قراردادي زمانش مجهول باشد، نتيجه اش بطلان قرارداد است و در اين 
صورت زن نمي تواند به مهريه اش دست يابد. اصولا شروط مجهول باطل هستن و چون
 مهريه عندالاستطاعه زمان مشخصي براي پرداخت ندارد، عملا شرط مجهول و باطل 
است و در اين صورت دادگاه حکم به پرداخت مهرالمثل می دهد؛ یعنی شرط مهريه 
عند الاستطاعه را قانون گذار باطل می داند.
مهريه عندالمطالبه مدت روشن و معيني دارد و در قانون شناخته شده است. در صورت عندالمطالبه بودن مهريه، قاضي مي تواند در تسريع حکم آن اقدام کرده و حتي مهريه را بصورت اقساط براي زن مطالبه کند. اما مهريه عند الاستطاعه براي قاضي مجهول بوده و همه فروض ممکن براي آن پيش بيني نشده است. به عنوان مثال در زمان فوت همسر يا هنگام طلاق، قانون فروضي را براي آن پيش بيني نکرده و تنها در صورتي زن به حق مهريه خود مي رسد که بتواند استطاعت مالي مرد را ثابت کند. بر اين اساس، در اختلافات و مناقشاتي که بين زوجين پيش مي آيد در صورت مهريه عندالاستطاعه قاضي نمي تواند تصميمی مبتنی بر این شرط بگيرد.
اشکال ديگر اين شرط اين است که به محض انعقاد عقد بين زوجين مهريه به ملکيت زوجه در نمي آيد اما در مهريه عندالمطالبه به محض انعقاد عقد، مهريه به ملکيت زوجه مي رسد.
در شرايط فعلي که مهريه عندالمطالبه است مهريه ها از سوي برخي همسران پرداخت نمي شود و در قضيه مهريه عندالاستطاعه قضيه لاينحل باقي مي ماند.
فقیه محقق، حجتالاسلام دکتر حشمدار (دام ظلّه)
سامانه پژوهشی فقهی و حقوقی
به آگاهی میرسد که شهروندان ایرانی داخل و خارج از کشور ـ اعم از عموم مردم، اندیشمندان، قضات، و وکلای گرامی ـ میتوانند پرسشهای فقهی و حقوقی خود را هر روز ساعت ۷ تا ۸ صبح بهصورت مستقیم و رایگان با حضرت استاد در میان گذارند.
شماره تماس مستقیم: ۰۹۱۲۱۹۰۰۵۰۰
حضرت استاد، به لطف الهی، آماده پاسخگویی به پرسشهای شما به چهار زبان فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسوی میباشند.
هرگاه برای پرداخت مهریه، زمان و اجل معین نشده باشد، مهریه عندالمطالبه است. در این صورت به محض عقد، زن مالک مهر است و هر زمان که بخواهد میتواند مهریهی خود را مطالبه کند.
اما در مهریه عندالاستطاعه، زمان پرداخت مهریه، زمانی است که زوج، توانایی و استطاعت پرداخت را داشته باشد، پس پرداخت آن منوط به استطاعت، زوج است.
البته زوجین میتوانند به صورت موجل نیز مهریه را تعیین کنند که در این صورت پرداخت مهریه در زمان مقرر مورد توافق بایستی باشد و قبل از آن زوج حق مطالبه ندارد.
مهريه عندالاستطاعه به صورت شرط در ضمن عقد نکاح می آید و شرط خوبي در سندهاي ازدواج نيست. زیرا مهريه در صورت عندالمطالبه بودن براي زن حق حبس ايجاد مي کند بدين معنا که زن در صورت عدم پرداخت مهريه از سوي مرد، مي تواند حکم حبس براي همسرش بگيرد. اما در صورتي که مهريه عندالاستطاعه باشد راهي براي زن به منظور گرفتن حق خود از مرد باقي نمي ماند.
از اشکالات ديگر مهريه عندالاستطاعه لازم الاجرا نبودن آن است زيرا در 
صورت عدم پرداخت مهريه از سوي مرد، زن بايد استطاعت مالي مرد را ثابت کند، 
در غير اين صورت نمي تواند مهريه خود را دريافت کند. اما در صورتي که زن 
مهريه عندالمطالبه را در سند ازدواج انتخاب کرده باشد، به راحتي مي تواند 
حق خود را از مرد طلب کند.
از ديگر اشکالات مهريه عندالاستطاعه مجهول بودن زمان مدت قرارداد است و 
زماني که قراردادي زمانش مجهول باشد، نتيجه اش بطلان قرارداد است و در اين 
صورت زن نمي تواند به مهريه اش دست يابد. اصولا شروط مجهول باطل هستن و چون
 مهريه عندالاستطاعه زمان مشخصي براي پرداخت ندارد، عملا شرط مجهول و باطل 
است و در اين صورت دادگاه حکم به پرداخت مهرالمثل می دهد؛ یعنی شرط مهريه 
عند الاستطاعه را قانون گذار باطل می داند.
مهريه عندالمطالبه مدت روشن و معيني دارد و در قانون شناخته شده است. در صورت عندالمطالبه بودن مهريه، قاضي مي تواند در تسريع حکم آن اقدام کرده و حتي مهريه را بصورت اقساط براي زن مطالبه کند. اما مهريه عند الاستطاعه براي قاضي مجهول بوده و همه فروض ممکن براي آن پيش بيني نشده است. به عنوان مثال در زمان فوت همسر يا هنگام طلاق، قانون فروضي را براي آن پيش بيني نکرده و تنها در صورتي زن به حق مهريه خود مي رسد که بتواند استطاعت مالي مرد را ثابت کند. بر اين اساس، در اختلافات و مناقشاتي که بين زوجين پيش مي آيد در صورت مهريه عندالاستطاعه قاضي نمي تواند تصميمی مبتنی بر این شرط بگيرد.
اشکال ديگر اين شرط اين است که به محض انعقاد عقد بين زوجين مهريه به ملکيت زوجه در نمي آيد اما در مهريه عندالمطالبه به محض انعقاد عقد، مهريه به ملکيت زوجه مي رسد.
در شرايط فعلي که مهريه عندالمطالبه است مهريه ها از سوي برخي همسران پرداخت نمي شود و در قضيه مهريه عندالاستطاعه قضيه لاينحل باقي مي ماند.
فقیه محقق، حجتالاسلام دکتر حشمدار (دام ظلّه)
سامانه پژوهشی فقهی و حقوقی
به آگاهی میرسد که شهروندان ایرانی داخل و خارج از کشور ـ اعم از عموم مردم، اندیشمندان، قضات، و وکلای گرامی ـ میتوانند پرسشهای فقهی و حقوقی خود را هر روز ساعت ۷ تا ۸ صبح بهصورت مستقیم و رایگان با حضرت استاد در میان گذارند.
شماره تماس مستقیم: ۰۹۱۲۱۹۰۰۵۰۰
حضرت استاد، به لطف الهی، آماده پاسخگویی به پرسشهای شما به چهار زبان فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسوی میباشند.
 سامانه مشاوره رایگان قضایی جمهوری اسلامی ایران حجت الاسلام و المسلمین دکتر حشمدار
سامانه مشاوره رایگان قضایی جمهوری اسلامی ایران حجت الاسلام و المسلمین دکتر حشمدار
				 
						
					 
						
					