شرایط صحت معامله، در ماده 190 قانون مدنی، پیش بینی کرده است که عبارتند از:
“قصد طرفین و رضای آن ها” : قصد، یعنی، طرفین معامله، بخواهند معامله را ایجاد کنند و رضا، یعنی، بدون وجود اکراه و اجبار و با تمایل شخصی، مایل به انجام این امر باشند.
“اهلیت طرفین” : اهلیت، یعنی، طرفین، عاقل، بالغ، مختار بوده و محجور یا همان صغیر، سفیه و مجنون، نباشند و از نظر قانونی، از اهلیت استیفا، یعنی، امکان انجام معامله حقوقی برخوردار بوده و ممنوع المعامله نباشند.
“مشروعیت جهت معامله” : مشروعیت جهت، یعنی، هدف و انگیزه ایجاد معامله، غیر قانونی و غیر شرعی نباشد.
عقد خارج لازم، یک عقد لازم بوده که جدا و خارج از یک عقد جایز است و طرفین آن عقد جایز، به منظور جلوگیری از فسخ آن، این قرارداد جایز را ضمن آن عقد لازم، شرط کرده یا عدم فسخ این قرارداد جایز را ضمن آن عقد لازم، شرط می کنند.
“موضوع معین که مورد معامله باشد”: یعنی، موضوع و مورد معامله که مال یا تعهد است، باید، مشخص بوده و مبهم نباشد.
ماده 191 قانون مدنی، در خصوص تاثیر قصد بر معامله، مقرر می دارد: “عقد، محقق می شود، به قصد انشاء، به شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت بر قصد کند.”
بر اساس این ماده، عقد یا قراداد، با قصد انشا یا همان قصد ایجاد معامله، محقق شده و این قصد، باید، به وسیله لفظ یا نوشتاری که دلالت بر داشتن قصد می کند و به عبارتی، قصد داشتن طرفین معامله را برای ایجاد آن، نشان می دهد، اعلام شده و اظهار گردد.
رضایت طرفین معامله، یعنی، طرفین معامله، با میل قلبی، اقدام به ایجاد معامله و اعلام قصد خود نمایند و ایجاد معامله، از روی تهدید، اکراه یا اجبار نباشد. نبود قصد، سبب بطلان معامله یا عقد می شود و نبود رضایت، سبب عدم نفوذ معامله؛ چنانچه هریک از طرفین معامله، بدون رضایت، اقدام به انعقاد قرارداد نموده و بعدا، رضایت خود را اعلام کند، معامله صحیح خواهد بود.
ماده 210 و 211 قانون مدنی، در خصوص اهلیت طرفین قرارداد، مقرر می دارند: “متعاملین باید، برای معامله، اهلیت داشته باشند.”، “برای اینکه متعاملین، اهل محسوب شوند، باید، بالغ و عاقل و رشید باشند.”
بر اساس این مواد، اهلیت که از شرایط صحت قرارداد بوده، به معنای رشید بودن، داشتن بلوغ و عقل است و به عبارتی، طرفین قرارداد، نباید، صغیر، مجنون یا سفیه باشند. در خصوص تاثیر عدم اهلیت طرفین قرارداد بر معامله، باید گفت، در مواردی، عدم اهلیت و محجور بودن متعاملین، سبب بطلان معامله و در مواردی، سبب عدم نفوذ آن می باشد.
معاملات مجنون، یعنی شخصی که به واسطه جنون، عقل نداشته و معاملات صغیر غیر ممیز، یعنی، کودک خردسالی که زشت و زیبا را تشخیص نمی دهد و به سن بلوغ که در دختران، 9 سال تمام قمری و در پسران، 15 سال تمام قمری بوده، نرسیده، همواره باطل است، مگر اینکه شخص مجنون، دارای جنون ادواری یا دوره ای باشد و در دوران افاقه، اقدام به انعقاد معامله نماید.
معاملات سفیه یا غیر رشید، یعنی کسی که عقل معاش ندارد، گاهی باطل و گاهی صحیح هستند. معاملات مالی سفیه یا غیر رشید، در صورتی که معامله نافع باشد، یعنی برای او، نفع داشته باشد، صحیح، در صورتی که معامله، مضر باشد، باطل و در صورتی که معامله، نه نافع و نه مضر باشد، غیر نافذ بوده و معاملات غیر مالی او، صحیح است. معاملات صغیر ممیز نیز در صورتی که معامله نافع باشد، یعنی برای او، نفع داشته باشد، صحیح، در صورتی که معامله، مضر باشد، باطل و در صورتی که معامله، نه نافع و نه مضر باشد، غیر نافذ بوده و برای نفوذ، نیاز به اذن ولی قهری یا قیم او دارد.
قانون مدنی، در ماده 214 خود، در خصوص مورد معامله، مقرر می دارد: “مورد معامله، باید، مال یا عملی باشد که هر یک از متعاملین، تعهد تسلیم یا ایفاء آن را می کنند.”
بر اساس این ماده از قانون مدنی، مورد معامله، می تواند، اعم از مال یا تعهد به انجام یک عمل باشد. قانون مدنی، در مواد 215 و 216 خود، ویژگی ها و شرایط مورد معامله را جهت صحت قرارداد، پیش بینی کرده است.
ماده 215 و 216 قانون مدنی، به ترتیب، در خصوص ویژگی ها و شرایط مورد معامله مقرر می دارند: “مورد معامله، باید، مالیت داشته و متضمن منفعت عقلائی مشروع باشد.” و “مورد معامله، باید، مبهم نباشد، مگر در موارد خاصه که علم اجمالی به آن، کافی است.”
تهیه شده در سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
به قلم : دکتر حشمدار
فرمهای قضایی کلیک کنید
سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
با عرض ادب و احترام
لطفا به دقت مطالب ذیل را مطالعه فرمائید
مشاوره رایگان تلفنی با شماره های ۰۹۱۲۱۹۰۰۵۰۰ و ۱۲۹ در کل کشور می باشد که ساعات تماس 7 صبح تا 9 صبح می باشد.
پاسخ سوالات شما : کلیک کنید
نمونه دادخواست شکواییه و فرم قضایی : کلیک کنید
آخرین محاسبه دیه اعضای بدن : کلیک کنید
ملاقات با ریاست قوه قضاییه : کلیک کنید
کسانی که می خواهند قاضی یا وکیل بشوند: کلیک کنید
نکته بسیار مهم:
با فراهم شدن سامانه یکپارچه خدمات الکترونیک قضایی و استعلامات ، کافی است وارد لینک
https://129i.ir شوید و در منوی سمت راست آن به کلیه خدمات ذیل دسترسی پیدا نمایید اعم از :
ثبت نام الکترونیک قضایی
ابلاغ الکترونیک قضایی
اطلاع رسانی پرونده اشخاص
اطلاع رسانی با رمز پرونده
نوبت دهی قضایی
نوبت دهی دفاتر خدمات قضایی
ثبت درخواست گواهی عدم سوء پیشینه
آگهي الكترونيک
خودکاربری وکلای دادگستری کشور و وکلای مرکز وکلا
اعتراض به عملکرد دادسراها
پاسخگویی به شکایات سازمان تعزیرات حکومتی
ثبت و اعلام رشوه خواری و سوءاستفاده از مقام اداری ماده 91
دادخواست الکترونیک دیوان عدالت اداری
بانک اطلاعاتی طبقه بندی شده از موضوعات دعاوی اداری
استعلام سابقه طرح دعوای مرتبط با چک
استعلام وضعیت ثبت نام شخص
استعلام وضعیت کارشناس
استعلام وضعیت وکیل
اصالت مدارک قضایی
ثبت الكترونيكي صدور سند
تصدیق اصالت اسناد و اوراق دفاتر اسناد رسمی
ممنوع الخروجی اجرای اسناد رسمی
ثبت گزارش فساد
همچنین به اطلاع می رساند
در مورد آشنایی با کل قوانین قضایی لینک ذیل را مطالعه فرمایید کلیک کنید
در مورد آشنایی با کل آیین نامه های کشور لینک ذیل را مطالعه فرمایید کلیک کنید
در مورد آشنایی با کل بخشنامه های صادره قضایی لینک ذیل را مطالعه فرمایید کلیک کنید
در مورد مصوبات و دستور العمل های صادره قضایی لینک ذیل را مطالعه فرمایید کلیک کنید
در مورد نظرات مشورتی قوه قضاییه لینک ذیل را مطالعه فرمایید کلیک کنید
در مورد آرای وحدت رویه لینک ذیل را مطالعه فرمایید کلیک کنید
در مورد رای های اصراری قوه قضاییه لینک ذیل را مطالعه فرمایید کلیک کنید
در مورد دیوان عدالت اداری لینک ذیل را مطالعه نمایید کلیک کنید
و در مورد سامانه ثنا لینک ذیل را مطالعه فرمایید کلیک کنید
از صبر و شکیبایی شما متشکریم