مجازات سوء استفاده از موقعیت شغلی

سوء استفاده از موقعیت شغلی بر اساس آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به عنوان تخلف شناسایی شده است. در واقع اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم، قانون در بخش آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ( عالی ترین مرجع رسیدگی قوانین مربوط به ادارات ) سوء استفاده از موقعیت شغلی را به عنوان یک تخلف شناسایی کرده است و برای آن جریمه یا تنبیه هایی را مطابق ماده ۹ این قانون تعیین کرده است.

به طور کلی می توان گفت که بر اساس ماده ۹ قانون آیین دادرسی دیوان عدالت اداری برای تخلفات اداری ( نه فقط  سوء استفاده از موقعیت شغلی ) تنبیهات مختلفی در نظر گرفته شده است. این تنبیهات عبارتند از اخطار کتبی ( بدون درج در پرونده )، توبیخ کتبی ( درج در پرونده)، کسر حقوق و مزایا ( حداقل یک سوم آن به مدت حداکثر یک سال )، انفصال موقت ( حداکثر یک سال )، باز خرید خدمات، بازنشستگی ( در صورتی که فرد حداقل بیست سال سابقه داشته باشد )، اخراج و انفصال دائم از خدمات دولتی.

این ها مجموعه تنبیه ها و جریمه هایی است که در ماده ۹ قانون آیین دادرسی دیوان عدالت اداری برای انواع تخلفات اداری در نظر گرفته شده است. این هیات بدوی و هیأت تجدید نظر است که مشخص می کند که برای سوء استفاده از موقعیت شغلی و بر اساس اتفاق پیش آمده چه نوع تنبیهی را باید در نظر گرفت.

سوء استفاده از موقعیت شغلی و جرم انگاری آن

سوء استفاده از موقعیت شغلی نه تنها از دید دیوان عدالت اداری تخلف محسوب می شود، بلکه از دید قانون کیفری نیز می توان به آن به عنوان یک جرم نگاه کرد. در واقع قانونگذار در قانون کیفری سوء استفاده از موقعیت شغلی را جرم انگاری کرده است و برای آن مجازاتی تعیین نموده است.

توجه داشته باشید که جرم انگاری سوء استفاده از موقعیت شغلی بر اساس سه رکن مادی، قانونی و معنوی بوده است. در رکن مادی مشخص می شود که سوء استفاده از موقعیت شغلی دارای آثار سوء و منفی برای فردی دیگر یا جامعه بوده است. در رکن معنوی مشخص می شود که فاعل آن را بر اساس نیت و هدف قبلی انجام داده است و نسبت به این کار آگاهی داشته است. از طرف دیگر در رکن قانونی نیز این خود قانون است که موظف است ظرف قانونی مناسبی برای آن مشخص کند. یعنی در قانون به طور مشخص سوء استفاده از موقعیت شغلی را به عنوان جرم معرفی کرده باشد و مصادیقی از آن ارائه داده باشد.

بنابراین سه رکن مهم، سوء استفاده از موقعیت شغلی توسط قانون جرم انگاری شده است.

سوء استفاده از موقعیت شغلی بر اساس قانون تعزیرات مجازات اسلامی به عنوان جرم شناخته شده است و در ماده ۵۷۶ و ۵۸۱ همین قانون برای آن مجازات تعیین شده است. پیش از آن که بخواهیم به این مجازات بپردازیم باید توجه داشته باشید که مجازات این جرم به صورت تعزیری است. یعنی توسط قانونگذار تعیین شده است. از ویژگی های مهم مجازات تعزیری این است که این مجازات قابل تغییر است و وکیل می تواند در موقعیت های مختلف و بر اساس شرایط قانونی درخواست تشدید یا تخفیف در مجازات را داشته باشد.

بر اساس ماده ۵۷۶ قانون مجازات اسلامی مجرم به جرم سوء استفاده از موقعیت شغلی به یک تا پنج سال انفصال از خدمات دولتی محکوم می شود.  همچنین بر اساس ماده ۵۸۱ قانون مجازات اسلامی اگر فرد بر اساس سوء استفاده از موقعیت شغلی به فردی ضرر مالی وارد کند یا باعث شود حقی از کسی ضایع شود مجرم به یک تا سه سال حبس تعزیری یا جزای نقدی ۸۰ میلیون تا ۲۵۰ میلیون ریال محکوم می شود.

به طور کلی می توان گفت که سوء استفاده از موقعیت شغلی هم به عنوان یک تخلف اداری شناخته می شود و هم به عنوان جرم در قانون کیفری معرفی شده است. از این رو فردی که مرتکب سوء استفاده از موقعیت شغلی شده باشد هم مشمول تنبیهات ماده ۹ قانون آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و هم مشمول مجازات قانون مجازات اسلامی خواهد شد. 

سامانه مشاوره رایگان قضایی و فقهی جمهوری اسلامی ایران

به قلم: دکتر حشمدار

راهنمای استفاده و خدمات سامانه

با عرض ادب و احترام، لطفاً مطالب زیر را با دقت مطالعه فرمایید:

مشاوره رایگان تلفنی

شماره‌های تماس:

  • ۰۹۱۲۱۹۰۰۵۰۰ ارتباط مستقیم با حجت الاسلام دکتر حشمدار
  • ۱۲۹ (سراسری) تلفن متعلق به قوه قضاییه می باشد
    ساعات پاسخگویی: ۷ صبح تا ۹ صبح

دسترسی سریع به خدمات و فرم‌ها

نکته بسیار مهم:

با راه‌اندازی سامانه یکپارچه خدمات الکترونیک قضایی و استعلامات، کافی است به آدرس زیر مراجعه کنید و از خدمات متنوع زیر بهره‌مند شوید:
https://129i.ir

خدمات قابل دسترس در منوی سمت راست سامانه:

  • ثبت نام الکترونیک قضایی
  • ابلاغ الکترونیک قضایی
  • اطلاع‌رسانی پرونده اشخاص
  • اطلاع‌رسانی با رمز پرونده
  • نوبت‌دهی قضایی و دفاتر خدمات قضایی
  • ثبت درخواست گواهی عدم سوء پیشینه
  • آگهی الکترونیک
  • خودکاربری وکلای دادگستری کشور و مرکز وکلا
  • اعتراض به عملکرد دادسراها
  • پاسخگویی به شکایات سازمان تعزیرات حکومتی
  • ثبت و اعلام رشوه‌خواری و سوءاستفاده از مقام اداری (ماده ۹۱)
  • دادخواست الکترونیک دیوان عدالت اداری
  • بانک اطلاعاتی طبقه‌بندی شده موضوعات دعاوی اداری
  • استعلام سابقه طرح دعوا مرتبط با چک
  • استعلام وضعیت ثبت نام اشخاص، کارشناسان و وکلا
  • اصالت مدارک قضایی
  • ثبت الکترونیکی صدور سند و تصدیق اصالت اسناد دفاتر اسناد رسمی
  • ممنوع‌الخروجی اجرای اسناد رسمی
  • ثبت گزارش فساد

منابع و اطلاعات کاربردی

برای آشنایی کامل با قوانین، آیین‌نامه‌ها، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های قضایی می‌توانید به لینک‌های زیر مراجعه نمایید:

از صبر و شکیبایی شما سپاسگزاریم.

با کلیک روی عکس، سوال خود را یطور خودکار درواتساپ طرح نمایید وپاسخ رایگان دریافت نمایید

Check Also

در چه مواردی رأی دادگاه قابل فرجام‌خواهی است و تفاوت آن با تجدیدنظرخواهی چیست؟

رأی قابل فرجام‌خواهی معمولاً مربوط به دعاوی مالی با خواسته بیش از نصاب قانونی یا …